CRKVA SVETOG PROROKA ILIJE
Crkva Sv.Ilije u Mirijevu Podignuta je
1834. godine na mestu na kome se ranije nalazila manja crkva, od lošijeg
materijala. Da bi se utvrdilo da li je pre ove crkve iz 1834. g. postojala neka
druga, išlo se u Arhiv grada Beograda i tražena je krštenica za period od 1821.
do 1834. g. da bi se videlo kako se sveštenik Jovan Nedeljković upisivao. On se
pominje kao sveštenik mirijevski od 1821. do 1862. g. U krštenici iz 1823. g.
kao paroh mirijevski Hrama Sv. proroka Ilije upisan je sveštenik Jovan
Nedeljković, što treba da znači da je pre 1834. (pre gradnje nove crkve)
postojala neka manja crkva, od lošijeg materijala, na istom mestu. Po pričanju
starijih ljudi, mesto sa dvorištem na kome je bila stara crkva dao je predak i
osnivač porodice Danilovića iz Mirijeva, Danilo zvani ,,Moskov“, koji je za to
dobio drugo zemljište od mirijevske Opštine, tamo gde se sada nalaze kuće
Danilovića. Crkva se nalazi na katastarskoj parceli 1075. Sa ostalim zgradama i
portom, crkva zahvata površinu od 31-og ara i 81-og metra kvadratnog. Od toga,
dvorište iznosi 26,51, a zemljište pod objektima 5,30 ari. Crkva je podignuta
nastojanjem i prilozima građana sela Mirijeva, Malog i Velikog Mokrog Luga.
Sagrađena je od dela materijala koji je po odobrenju kneza Miloša uzet iz
razrušenog manastira Slanci.
Sveštenik Žarko Dukić u knjizi ,,Manastir Slance“, Bgd. 1932, kaže da je
Manastir Slance bio sklon padu ,,veoma popucao još od 1827. god. te je u 1833.
godini srušen. Od starog materijala i još dodate građe, 1834. g. podignuta je
sadašnja crkva u Velikom selu (srez Vračarski), ista parohija, i stara crkva u
Mirijevu. Da se Manastir Sv. Stefana razruši i podeli na zidanje crkve u
Mirijevu i Velikom Selu živo su nastojali Rista Vasiljević iz Mirijeva, Stojan
Riđa iz Slanaca i neki Karapandža iz Velikog Sela. Prvi se popeo na manastir da
ga kvari Karapandža i počeo ga kvariti, pošto majstor to nije hteo uraditi, a
kad je otišao kući zatekao je svog povelikog sina da je umro“ (rukopisne beleške
pokojnog Jovana Dimića, bivšeg paroha mirijevskog). Kao što se vidi, naš narod
nerado gleda na rušenje starih crkava i manastira i ako zbog svoje starosti i
oronulosti ne mogu više da se opravljaju. Tako se i za tadašnjeg sveštenika
velikoselskog, na čiji se predlog pristupilo rušenju i podeli manastirske građe,
priča da ga je „petao ogrebao po čelu pa mu se rana dala na zlo i od toga je
umro“. Tako isto i za gore pomenute porodice kaže se da su bile dosta povelike,
ali su se danas zatrle.
O izgradnji Mirijevske crkve, pored crkvenih protokola koji počinju od pomenute
godine, u Arhivu Srbije u dokumentu po brojem k.k. IV, 732, nalazimo i podatak o
pismu upućenom knezu Milošu 19. avgusta 1833. godine, kojim se traži pomoć za
dovršetak radova na već izgrađenoj crkvi:
„Samo za to Vašu Svetlost Knjaževsku, ljubeći skut i ruke kolenopriklono molimo
da bi visočajšu milost imali, nam kuluk olakšati, dokle višerečeno nužno delo
soveršimo,“
Crkva je obnovljena 1873. g. kada su izvršene izvesne izmene u njenom izgledu.
Tom prilikom je dograđena i današnja priprata sa zvonikom. To je jednobrodna
građevina zasvedena poluobličastim svodom sa trostranom apsidom spolja i
iznutra, sa pripratom i dve bočne pevnice koje imaju pravougaonu osnovu. Prema
podacima iz knjige ,,Pravoslavna srpska crkva u kraljevini Srbiji 1895“, str.
17, Hram Sv. proroka Ilije u Mirijevu ozidan je 1873. godine, od tvrdog
materijala i „ima jednu parohiju koja se sastoji iz sela Mirijevo, Malog i
Velikog Mokrog Luga, sa 395 domova i 3160 duša. Sveštenik je Jovan Dimić.“
Crkveno dvorište je kasnije podeljeno tako da je na jednom manjem delu podignuta
Mirijevska škola. U prvo vreme oko crkve nije bilo nikakvih zgrada od čvrstog
materijala sem jedne brvnare na mestu gde je danas baštica i kapela za paljenje
sveća. Tu je bila parohijska kancelarija i krstionica. Zgrada u kojoj se danas
nalazi parohijska kancelarija podignuta je 1903-1910. godine, a u njoj su nekada
stanovali sveštenici. Ikonostas je rađen 1918-1919. g. po nacrtu sveštenika
Jovana Dimića. Duborezački radovi izvršeni su dosta grubo. U arhitektonskom
pogledu, ikonostas je koncipiran u duhu neoklasicizma, sa karakterističnom
obradom sokla, stubova, pilastera, timpana, arhitravnog venca i dr. Drvenariju
je uradio mađaro-nemac Godford Zamper. Na ikonostasu su kasnije ,1894. g.
postavljene ikone koje je naslikao umetnik Lazar Krdželić. Do 1924. godine, sem
ikonostasa, crkva u unutrašnjosti nije imala nikakvog živopisa. Te godine na
nebu crkve izrađene su ikone svečara Mirijevaca. Nevešto urađene, od slabog
materijala, na hartiji za pakovanje, i prilepljene na zid, one su za nepunih
petnaest godina propale. Samo nebo crkve urađeno je na sledeći način: na svakih
70 santimetara postavljene su drvene remenate – iskovane polukružnice od drveta.
Preko njih su stavljene letvice, jedna do druge, pa je preko toga malterisano
živim krečom sa svinjskom, kozjom i raznom dlakom – kao vezivom.
Dakle, nebo
crkve nije urađeno od tvrdog materijala (cigle, kamena...). Po podu crkve bila
je cigla - opeka. U crkvu se ulazilo tako što je postojao jedan stepenik i sam
pod je izgledao niži u odnosu na ulazna vrata. Zidne kompozicije rađene na
platnu i prilepljene na zid slikao je, 1948. godine, umetnik koji se potpisivao
kao Muftiski. Te kompozicije nalaze se u oltaru. Idući od žrtvenika prema
đakoniku, to su: Sv. Tajna Pričešća, iznad Sv. prorok Ilija,Sv. knez Lazar, Sv.
Sava i Sv. Simeon, Sv. Vasilije Veliki i Sv. Prohor Pčinjski, Sv. despot Stefan
i Odlazak Rastka u Hilandar..
Živopis u crkvi uradio je 1948. g. Velimir Maretić slikajući ikone slava
zastupljenih u Mirijevu, i to u baroknom stilu. Na južnom zidu idući od oltara
nalaze se sledeći motivi: Sv. velikomučenik Georgije, Sv. arhiđakon Stefan, Sv.
Nikola, a iznad južnih vrata Sv. porodica na radu i Sv. Alimpije Stolpnik. Na
severnom zidu idući od oltara nalaze se: Sv. arhanđel Mihailo, Sv. Atanasije
Veliki, Sv. Andrej Prvozvani i Sv. Petka. Kroz sredinu neba crkve nije bilo
nikakvog oslikavanja, sem zvezdica na plavoj boji. Isto je to bilo i u oltarskom
delu neba crkve.
Pošto su u crkvi paljene sveće, dim i čađ su učinili da je sve to slikarstvo
bilo prekriveno čađu. Likovi na ikonostasu su se jedva raspoznavali, a takođe i
na nebu crkve. Bila je neophodna konzervacija i restauracija ikonostasa. To je
uradio konzervator i restaurator, đakon Dobrica Kostić (sadašnji starešina Hrama
Sv. velikomučenika Georgija u Smederevu), 1984. godine. Pošto je za predviđene
radove dobijena saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda da
se stari živopis, koji je bio dotrajao i nije imao nikakvu umetničku vrednost,
ukloni i uradi novi, pristupilo se sakupljanju dobrovoljnih priloga za izradu
novog živopisa. Te 1984. g. sveštenik Ratko Aksentić je od vlasti izdejstvovao
dozvolu da sa grupom crkvenih odbornika, idući od kuće do kuće, prikuplja
dobrovoljni prilog i za pokrivanje crkve bakrom. Na taj način je sakupljeno
dovoljno sredstava za kupovinu bakra, dasaka i dr. Po bakar se išlo u Sevojno, u
fabriku. Bakar je dovezao Rajko Rašić, iz Mirijeva, bez nadoknade. Predsednik
Crkvene opštine bio je Sreten Marić. Majstor koji je izvršio pokrivanje bakrom
bio je Sveta Ilić, limar iz Kaluđerice. Sav taj posao sa bakrom plaćen je
1.200.000,00 dinara.
Kao što je već pomenuto, Crkvu je oslikao, 1984.g. đakon Dobrica Kostić.
Raspored ikona je ostao isti kao i onaj iz 1948. godine, a urađene su i nove
kompozicije kroz sredinu neba crkve. Idući od oltara prema zapadu to su: Sv.
Trojica, Preobraženje i Raspeće, a na zapadnom zidu sa južne strane Sv. Alimpije
Stolpnik, Sv. ap. Jakov, Sv. pr. Ilija i Sv. Aron. Na zapadnom zidu sa severne
strane nalaze se Prep. Mati Paraskeva, Sv. Simeon, Sv. pr. Isaija, Sv. Avram,
Sv. pr. Jeremija i Sv. Solomon. Na sredini zapadnog zida su: Vaskrsenje i
Uspenje Presvete Bogorodice. U oltaru je urađena Presveta Bogorodica na prestolu
sa Hristom. U pevničkom prostoru su oslikane sledeće ikone: desna pevnica – Sv.
apostoli Petar i Pavle, Sv. Vartolomej i Sv. Toma; leva pevnica – Sv. apostoli
Luka, Filip, Matej i Jakov. Na južnom zidu, u prvom redu od parapeta su: Sv.
Jovan Krstitelj i Sv. Vavedenje. Na severnom zidu od parapeta u prvom redu su:
Sv. pr. Mojsije i Sv Jovan Zlatousti. U priprati se nalaze: Silazak Sv. Duha na
apostole, Sv. prorok Ilija u pećini i, iznad zapadnih vrata, Krštenje Gospoda
Isusa Hrista u Jordanu.
Za proslavu 150 godina Crkve, 2. avgusta 1984. Njegova Svetost Patrijarh Srpski
gospodin German podelio je zahvalnice sledećim licima: Radivoje Lazarević,
Sreten Marić, protojerej Desimir Nikitović, jerej Miodrag Bašović, Radovan
Matić, Stevan Jovanović, Petar Simonović, Spasoje Milošević, Aranđel Milošević,
Draga Milošević, Milorad M. Petrović, Spasoje V. Danilović, Stevan Danilović,
Radivoje T. Mihailović, Milorad K. Jovanović, Sreten Mn. Dimić, Dragoljub R.
Dimić, Milivoje Danilović, Mića i Milan Janković, Živan Mitrović, Radivoje
Jovanović sa sinovima, Draga Mitrović i Živan S. Dimić.
Živopisanje crkve trajalo je od 1984. do 1991. g. jer je umetnik išao da radi u
drugim crkvama po Srbiji. Ovo je njemu bila prva crkva koju je počeo živopisati.
Vernici su se sa voljom i ljubavlju uključili svojim prilozima u ovu akciju
oslikavanja crkve.
Na severnom zidu lađe crkve (na sredini zida) nalaze se ploče
sa imenima onih žitelja Mirijeva koji su živote svoje dali za veru i otadžbinu u
Balkanskim i u Prvom svetskom ratu. Ta imena su: Dragomir J. Dimić, Jovan S.
Milosavljević, Milovan M. Dimić, Radovan Đ. Petrović, Božidar M. Danilović,
Dimitrije C. Pavlović, Nikola K. Dimić, Petar L. Lazić, Milovan N. Dimić,
Svetozar S. Nikolić, Blagoje S. Nikolić, Đurđe A. Dimić, Andreja B. Pavlović,
Marko B. Pavlović, Milovan M. Pavlović, Petar Ž. Milić, Milorad P. Cvejić,
Andreja N. Marić, Ilija Đ. Marić, Blagoje M. Marić, Milan M. Nestorović, Pavle
A. Petrović, Sreten J. Petrović, Lazar P. Radonjić, Anta J. Milošević, Mita Đ.
Mitrović, Andreja P. Nikolić, Ilija M. Nikolić, Ljubomir N. Nikolić, Nikola Ž.
Nikolić, Blagoje P. Nikolić, Milan P. Nikolić, Živojin Zavišić, Blagoje S.
Dimić, Milorad J. Dimić, Ilija D. Milošević, Đurđe R. Dimić, Dimitrije Ar.
Dimić, Lazar Danilović, Milan Ar. Dimić, Milorad I. Dimić, Milivoje Dimić,
Milorad P. Petrović, Milivoje K. Jovanović, Milan V. Bogdanović, Mihailo R.
Mihailović, Blagoje S. Jovanović, Stanoje Radovanović. U duborezu je urađena
velika ikona Sv. arhangela Mihaila koji svojim krilima zakriljuje srpskog
vojnika, a iznad su stihovi:
,,Besmrtnika ovih duh se ovde vije,
i potomstvu svome kazuje sokolovo gnezdo gdi je“
Ikonostas ukrašava 14 ikona koje je, krajem 19. veka, naslikao Beograđanin Lazar
Krdželić (1853-1926). Slikarstvo je učio u Rusiji u školi živopisa Sergijevske
lavre, a Akademiju je završio u Moskvi. Pomenuti slikar je uradio i ikonostas na
Ubu u Manastiru Tumane, zatim u Vreocima, Vrčinu, Beloj Crkvi kod Krupnja itd. O
ovome je vrlo iscrpno pisao protonamesnik dr Predrag Puzović u Glasniku SPC br.
2 za februar 1997. godine.
Ikonu u mozaiku iznad ulaznih vrata uradio je akademski umetnik Đuro Radlović.
Do Prvog svetskog rata (1914-1918) crkva u Mirijevu je imala tri zvona koje su
Austrijanci, uglavnom kao i u celoj Srbiji tada, skinuli i odneli. Odmah posle
rata 1920. g. nabavljeno je jedno zvono koje je upotrebljavano sve do 1931.
godine. Tada su prilozima Mirijevaca i nekih Beograđana, a velikim angažovanjem
tadašnjeg sveštenika Velimira Isakovića izlivena tri zvona koja i sada služe.
Ona su iz Beogradske livnice dovezena konjskim kolima koja su za tu priliku bila
svečano okićena. To je bila veoma velika radost za sve žitelje Mirijeva. Zvono
koje je nabavljeno 1920. g. prodato je za 150.000,00 dinara za manastir Reževići
u Crnoj Gori. Kupio ga je Boris Kažanegra, iguman Manastira Praskavice 1960.
godine, a po odobrenju crkvene Uprave i viših crkvenih vlasti.
Crkva je postavljena na mestu koje je puno podzemnih voda. Ona se nalazi u dolji
i sva voda, i podzemna i kišna, slivala se i nalazila mesto u crkvenoj porti.
Zato je crkva bila u velikoj meri zahvaćena vlagom. Prilikom sahranjivanja
sveštenika Jovana Dimića 1919. godine, poviše crkve uz zid prema školi, raka je
skoro do pola bila ispunjena vodom, pričali su stari žitelji Mirijeva. Jula
meseca 2006. god. drenažu oko crkve uradio je Zoran Kocić i njegova firma
,,Građevinar“ na čemu mu je Uprava crkve veoma zahvalna. On je tada popločao i
plato ispred crkve.
Na spoljnjoj strani crkve, na južnom delu fasade, postavljene su ploče sa
imenima onih koji su svoje živote položili za veru i otadžbinu u vreme
Balkanskih i Prvog svetskog rata. Njihova imena su: Blagoje M. Marić, Nikola K.
Dimić, Miloš Dimić, Milivoje Dimić, Đurđe Dimić, Ilija Marić, Andreja Marić,
Milovan N. Dimić, Aranđel Jovanović, Vladimir Miljković, Luka Milenković,
Mihailo Mihailović, Živojin Nikolić, Trifun K. Nikolić, Miloš Lazić, Tanasije I.
Danilović, Ilija Radonić, Jovan Janković, Nikola Cvejić, Blagoje Aksentijević,
Jovan Milosavljević, Jovan Veljković, Antonije Milošević, Milivoje K. Jovanović,
Andreja Pavlović, Lazar Danilović, Stevan Ristić, Milorad Mijailović, Ilija
Nikolić, Vojislav Nikolić, Kosta Matić, Petar Jovanović, Dimitrije Milić i
Blagoje Jovanović. Svake godine na Vidovdan je u crkvi služen parastos kada su
pominju oni čija se imena nalaze u crkvi na pločama severnog zida, kao i imena
koja se nalaze na pločama fasade južnog dela crkve. Od 1990. g. posle obavljene
Sv. liturgije u Hramu, ide se na Mirijevsko groblje gde je podignut i osvećen
spomenik svima onima koji su svoje živote položili za veru i otadžbinu, od
Kosova pa do današnjih dana.
Crkva je posvecena Svetom proroku Iliji koji se slavi
2. avgusta po novom kalendaru.
SVEŠTENSTVO PRI HRAMU
SVETOG ILIJE
Dragocene podatke o sveštenstvu Hrama Svetog Proroka Ilije saznajemo iz Letopisa
koji je, prema podacima iz crkvenih matica kojima je 1941. godine raspolagao i
uredno i savesno vodio, prota Jordan Popović.
Sveštenik Jovan Nedeljković
Od 14. 02. 1821. do 10. 10. 1862. g, pri ovoj crkvi služio je sveštenik Jovan
Nedeljković. Pošto tada ova crkva nije bila sazidana, pretpostavlja se da je
služio u manastiru Slanci ili u nekoj manjoj crkvici, od lošijeg materijala,
koja je svakako postojala pre ove sadašnje, na istom mestu. Nedeljković je bio
paroh za sela: Mirijevo, Veliki i Mali Mokri Lug. Po podacima iz Arhiva Srbije,
F V, r 162/915 utvrđeno je da je 1840. god. broj domova mirijevske parohije
iznosio 199. Kako su tada sveštenici bili u isto vreme i učitelji, to su svi
izgledi da je on istovremeno bio i učitelj u Mirijevu. Ta se pretpostavka može
potkrepiti i time što se već u školskoj 1851/52. g. on pominje kao učitelj u
Mirijevu i to u zvaničnoj dokumentaciji u Državnom kalendaru kneževine Srbije za
1852. godinu, u odeljku „Šematizmi“. Prva škola u Mirijevu nalazila se u
crkvenoj kancelariji iznad crkve (brvnare), gde je sada kapelica za paljenje
sveća. Jedno vreme je u školi u Mirijevu učitelj bio i sin prote Ivana,
Atanasije Nedeljković, koji je iz Višnjice, gde je obavljao isti posao, došao u
Mirijevo. Pored učiteljske dužnosti, prota Ivan je tih godina u Mirijevu vršio i
svešteničku dužnost. Ne zna mu se mesto rođenja.
Sveštenik Atanasije Dimić
Od 10. 10. 1862. do 20. 8. 1866. godine, pri ovoj crkvi sveštenik je bio
Atanasije Dimić. Rođen je u Mirijevu, u porodici Dimić. Umro je i sahranjen u
porti Crkve, u baštici gde mu je podignut i spomenik. Taj spomenik je 2010. g.
obnovljen od strane porodice Radivoja Rašića, koji je rođen u Višnjici, ali je
došao u kuću Milanke Dimić, iz čije familije je bio i prota Atanasije. Kalendar
sa šematizmom kraljevine Srbije za godinu 1885, Beograd, na strani 79. i 80.
pominje u okrugu Beogradskom sveštenika u Mirijevu Atanasija Dimića i kapelana
Jovana Dimića.
Sveštenik Jovan Dimić
Posle Atanasija, sledeći sveštenik u Mirijevu je njegov sin, Jovan Dimić, (22.
10. 1852, Mirijevo - 1919, Mirijevo). U Arhivu Srbije, u dokumentu AS,FI,
r46/914, nalazimo podatke da je J. Delić završio četiri razreda gimnazije i
bogosloviju. Radio je kao učitelj od 1874. do 1880. godine, kada stupa u čin,
najpre kao kapelan, a potom kao sveštenik u Hramu Sv. Proroka Ilije, u Mirijevu,
sve do 24. 2. 1919. godine. Više crkvene vlasti, u „Konduit listi“ za njega kažu
da je „vrlo dobrih sposobnosti, prilježan u dužnosti, vrlo dobar u posećivanju
crkve, u znanju činodejstava, primeran u vladanju i ophođenju prema ravnima,
mlađima i starijiima“. Odlikovan je pravom nošenja pojasa. Nije bio član
svešteničkog udruženja.
Umro je 1919. g. i sahranjen u porti ispred Crkve, pored zida koji odvaja
crkveno od školskog dvorišta. Skroman spomenik podigao mu je sinovac Nikola
Dimić, kome je zaveštao sve imanje pošto mu je sin Dragoljub poginuo kao aktivni
oficir, 1914. godine, u ratu sa Austrijancima. Kako je ovaj skromni spomenik
vremenom oronuo, to su mu 2010. g. novi spomenik postavili Radivoje Rašić i
njegova supruga Milanka, rođena Dimić.
Protojerej Ilija Savković
Rođen je 15. 12. 1879. godine u selu Vinči kod Topole. Završio je Bogosloviju u
Beogradu, 1902. godine. Kao učitelj radio je od 16. 10. 1903. Godine.
Sveštenik Ilija Savković služio je od 24. 2. 1919. godine do 22. 2. 1927, u
Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu. Završio je osnovnu školu, četiri razreda
gimnazije i bogosloviju. Kao svršeni bogoslov postavljen je za učitelja u
Aranđelovcu. Đakonski čin dobija 02. 02. 1904, i služi kao đakon u
Aranđelovačkoj crkvi. Za sveštenika je rukopoložen 22. 10. 1905. godine i
postavljen za paroha u Junkovcu kod Topole, gde je proveo dve godine. Od 1906.
do 1919. g. bio je na dužnosti parohijskog sveštenika u Višnjici kod Beograda, a
posle toga u susednom Mirijevu, gde ostaje do premeštaja u Beograd, 1927. g.
kada biva postavljen za paroha pri Hramu Svetog Save. Kada je 1933. g. završen i
osvećen Hram Pokrova Presvete Bogorodice u Beogradu, prota Ilija je kao
najzaslužniji oko njegove izgradnje, odlukom Patrijarha Varnave, premešten za
paroha I parohije i ujedno postavljen za prvog starešinu novog hrama. U
Pokrovskoj crkvi prota Ilija je razvio plodnu pastirsku i društvenu delatnost.
Uredio je Hram i crkvenu portu. Uveo je čitanje akatista Pokrovu Presvete
Bogorodice svakog petka, a od 1937. i akatista Presvetoj Bogorodici Odigitriji
(Putevoditeljnici) Pećkoj. Premoren napornim radom u crkvi, parohiji i raznim
humanitarnim društvima, umro je od srčanog udara 25. marta 1940. godine i
sahranjen je u crkvenoj grobnici, s južne strane Hrama. Njegova sahrana je bila
dotle neviđena manifestacija odanosti i priznanja. I danas, na njegovom grobu
svakodnevno gori kandilo. Bio je to zaista pravi sluga Božijeg oltara.
Protojerej Velimir Isaković
Rođen je 1. oktobra 1901. godine u Donjoj Šatornji kod Topole. Bogosloviju je
završio 1922. g. u Sremskim Karlovcima. Iste godine je rukopoložen za sveštenika
i postavljen za paroha u rodnom mestu. Tu je služio do 1927. g. kada je, po
molbi, premešten za paroha Mirijevske parohije kraj Beograda.
Službovao je u Mirijevu od 22. 2. 1927. do 29. 7. 1932. godine. Ovde je pokazao
izuzetne rezultate u radu. Sagradio je parohijski dom sa prostranom crkvenom
salom, kancelarijom i krstionicom. Ogradio je crkvenu portu sa zapadne i južne
strane ogradom zidanom od cigle, i platnima od kovanog gvožđa. Sredio je crkvenu
biblioteku. Nabavio je tri nova crkvena zvona koja i danas služe. Osnovao je
Pevačko društvo u Mirijevu. Uređivao je dva crkvena lista: „Narodni vesnik“ i
“Pravoslavlje“. Po molbi je 1935. g. premešten u Beograd i postavljen za paroha
Druge parohije pri crkvi Sv. Nikole, na Novom Groblju. Za svoj rad odlikovan je
protojerejskim činom. Od 1938. do 1939. godine vršio je starešinsku dužnost i za
to kratko vreme Crkva je kupila dva nova crkvena zvona i plac za gradnju
parohijskog doma, u neposrednoj blizini groblja, na uglu ulica Sv. Nikole i
Stjepana Ljubiše. Kasnije je komunistička vlast konfiskovala taj plac i na njemu
je sagrađena zgrada fabrike trikotaže „Partizanka“. Protojerej Velimir Isaković
je umro prvog oktobra 1951. godine, na svoj rođendan, u 51. godini života i
sahranjen je na Novom groblju, parcela 23.
Sveštenik Živojin Negovanović
Rođen je u Lazarevcu. U Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu služio je od 29. 6.
1932. do 16. 6. 1936. godine. Iz Mirijeva je premešten za veroučitelja, u
Beograd. Nažalost, nismo uspeli doći do drugih podataka.
Sveštenik Velimir Stojanović
Rođen je 1904. godine u Donjem Krupcu kod Aleksinca. Bogosloviju je završio u
Prizrenu, a potom se ženi Leposavom Trivunac iz Topličke Velike Plane, gde je
službovao kao sveštenik do kraja 1928. Godine, kada dobija premeštaj za paroha
pri Crkvi Sv. proroka Ilije u Mirijevu kraj Beograda, gde je dočekao Drugi
svetski rat.
Dvadesetog oktobra 1944. godine biva odveden iz svog stana u Beograd na
saslušanje. Bio je zatvoren u podrumu zgrade Okružnog načalstva Petog kvarta
opštine Zvezdare. Sutradan su ga u zatvoru posetile supruga i ćerka. Međutim,
trećeg dana, prilikom nove posete, rečeno im je da je sveštenik „premešten u
drugi zatvor“ i od tada mu se gubi svaki trag. Ubrzo je do kuće sveštenika
Stojanovića došao kamion sa milicionerima i radnicima, koji su odneli celo
pokućstvo i nameštaj, pa čak i veći deo pribora za jelo. Ostavili su im samo
jedan sto, ličnu odeću i po jednu kašiku.
Posle nekoliko godina, 21. oktobra 1948. godine, Treći srpski sud u Beogradu, po
odluci sudije Milorada Dabetića, doneo je rešenje o konfiskaciji celokupne
imovine koja se vodila na ime Velimira Stojanovića. Nažalost, to rešenje je bilo
dokaz da je sveštenik likvidiran. U tom rešenju se navodi da je prema izveštaju
Narodnog odbora u Mirijevu, br. 3561/14, tadašnja vlast proglasila Velimira
Stojanovića za narodnog neprijatelja i streljala ga. Istovremeno, po istom
rešenju, odbijen je zahtev za dodelu novčane pomoći njegovoj porodici, zbog
konfiskovane imovine. O tome piše njegov unuk Aleksandar Stefanović, profesor
Mašinskog fakulteta u Nišu, u Večernjim Novostima od 6. marta 2007. g. tražeći
uporno rehabilitaciju svoga dede prote Velimira. Ćerka sada pokojnog Aleksandra
Stefanovića i praunuka sveštenika Velimira Stojanovića poslala nam je slike i
rešenje o rehabilitaciji pok. prote Velimira.
Protojerej Jordan Popović
Rođen je u Kažnju kod Skoplja, 1895. godine, u svešteničkoj porodici. Njegov
otac, prota Todor Jordanović bio je paroh u Dušanovcu, selu kraj Skoplja. Jordan
Popović završio je bogosloviju i docnije prima sveštenički čin.
Prilike pod kojima je živeo i radio bile su vrlo teške. Iako još veoma mlad, u
vreme Prvog svetskog rata, oslobođenje svoje braće i porobljene zemlje on
stavlja u prvi plan i zato ga vidimo među đacima dobrovoljcima na Solunskom
frontu. Posle rata, nastavlja prekinuto školovanje i po završetku bogoslovije
prvo je službovao u skopskoj opštini, a posle primanja svešteničkog čina prelazi
u crkvenu službu i postaje član Crkvenog suda Skopske eparhije. Na ovoj dužnosti
ga zatiče Drugi svetski rat, kada biva proteran od okupatorskih vlasti. U
Mirijevo dolazi kao izbeglica i tu živi od maja 1941. godine. Po dolasku u
Beograd, jedno vreme je bio na dužnosti sudije Crkvenog Suda Arhiepiskopije
beogradsko–karlovačke, a kada su donošenjem novog Crkvenog Ustava 1947. g.
stalne sudije Crkvenih Sudova ukinute, prota Jordan je penzionisan kao član tog
Suda. Docnije biva reaktiviran i postavljen u Mirijevsku parohiju, posle
sveštenika Velimira Stojanovića, streljanog od strane komunističke vlasti. Na
službi u parohiji mirijevskoj ostaje do ponovnog penzionisanja 23. avgusta 1955.
godine. U crkvenoj kući u Mirijevu prota Jordan živi do smrti, 15. februara
1959. godine.
Ceo svoj život i sve svoje snage prota Jordan je stavio u službu Srpske crkve i
srpskog naroda, i ovo dvoje za njega su bile najveće svetinje za koje je podneo
i najveće žrtve. Za vreme rada u Skoplju prota Jordan je uživao veliki ugled, ne
samo kao sveštenik nego i kao javni radnik u političkom životu Skoplja i njegove
okoline. Veoma je zaslužan za ustanovljenje Letopisa Crkve Sv. proroka Ilije u
Mirijevu. Zahvaljujući njemu, mnogo toga je zapisano i sačuvano od zaborava. Za
njega, njegov naslednik prota Desimir Nikitović, u Letopisu piše da je bio veoma
ispravan i revnosan služitelj Svete Crkve, na svim dužnostima koje je vršio.
Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu, parcela 68. Opelo nad pokojnim protom
Jordanom izvršio je veliki broj beogradskih sveštenika s izaslanikom Njegove
Svetosti – protojerejem-stavroforom Konstantinom Lukovićem, arhijerejskim
namesnikom grada Beograda, a u prisustvu velikog broja njegovih prijatelja,
poznanika i drugova. Posle opela, od pokojnika se oprostio njegov stari drug i
prijatelj protojerej-stavrofor Tomo Dajković, arhijerejski zamenik mitropolita
skopskog u penziji. U svom govoru, prota Tomo je evocirao uspomene na pokojnog
protu Jordana ističući njegov predan rad u službi Crkve i njegovu veliku ljubav
prema svome narodu.
Protojerej Ljubomir Kostić
Rođen je u Tekerišu 1883. u Okrugu šabačkom. Završio je bogosloviju 1902.
godine. Do 1908. godine službovao je kao učitelj u više mesta u Pocerini, a
1908. rukopoložen je za sveštenika i postavljen za paroha u Krivaji, ali je
odatle vrlo brzo prešao u parohiju u Ubu, gde je ostao punih 25 godina, sa
prekidom u vremenu od 1915. do 1918. Te godine proveo je u internaciji u
logorima Ašu i Nežideru. Godine 1936. premešten je u Beogradsku arhiepiskopiju
za paroha Velikomokroluške parohije pri Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu, a
1941. postavljen je za za paroha pri Hramu Pokrova Presvete Bogorodice, gde
ostaje do 1948. godine kada je prešao za paroha Vaznesenske crkve i tu dočekao
penziju. Prota Ljubomir Kostić intenzivno se bavio književnim radom, pretežno
pesništvom. Umro je 1961. godine.
Protojerej Ljubomir Pavićević
Rođen je u selu Slapu, blizu manastira Ostrog, od oca Puniše i majke Stane rođ.
Jovović. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, gimnaziju u Danilovgradu, a
bogosloviju u Sarajevu 1928. godine. Sveštenički čin primio je 1930. g. na
Cetinju kada je postavljen na jednu od najlepših parohija u Crnoj Gori, na
istorijskom Jelenku–Bjelopavlić. Po svojoj molbi premešten je sa Jelenka u selo
Begaljicu, na periferiji Beograda. Tu su njegov javni rad, govornički dar,
karakter i otmenost učinili da je brzo postao popularan u novoj sredini. Godine
1941. prešao je na parohiju Velikomokrolušku pri Hramu Sv. proroka Ilije u
Mirijevu i ostao na njoj do 1952. godine. Patrijarh srpske crkve Gospodin
Vikentije, kao nadležni arhijerej, postavio ga je za paroha u jednu od najlepših
centralnih beogradskih crkava – u Crkvu Sv. Aleksandra Nevskog, i proizveo ga za
protu, te mu je i na taj način odao priznanje za duhovni, kulturni, prosvetni i
javni rad od strane naše Svete Svetosavske crkve. Takav njegov javni i kulturni
rad, nasleđeno čovekoljublje i gostoprimstvo učinili su ga čuvenim i popularnim
u svim krugovima našeg prestonog grada. Pisao je i objavljivao u raznim našim
časopisima i listovima članke, pesme i pripovetke. Tako je nastao i udžbenik
„Biblijske povesnice“ za niže razrede gimnazije. Kao uglednom čoveku,
svešteniku, književniku i javnom radniku, brojni naši pesnici posvetili su mu
svoje pesme u kojima veličaju njegovu humanost, plemenitost, darežljivost,
predusretljivost i kavaljerstvo. Kao primer navodimo samo jednu strofu našeg
poznatog pesnika Ljube Kostova, koja glasi:
Pavićević ime mu je Ljubo,
On nikoga ne dočeka grubo.
Po poreklu Srbin-Crnogorac,
a za veru i rod prvoborac.
Protojerej Ljubomir Pavićević objavio je dve knjige i to: „Manastir Ostrog i
njegove okoline “ i „Oproštajne besede“. Naša kritika je o njemu dala odlične
ocene. Službeni list Bugarske pravoslavne crkve „Crkveni vesnik“ br. 38-41 od
1964. godine, prikazujući izložbu jugoslovenske knjige u Sofiji i ocenjujući
duhovnu literaturu kod nas, takođe se pozitivno izjasnio o protinom pisaniju.
Kao prva od ove vrste knjiga prikazana je pomenuta monografija o manastiru
Ostrog. Ovu knjigu kupili su Tibingenski i Harvardski Univerzitet za svoje
biblioteke – za odsek slavistike.
Po ispunjenju 40 godina svešteničke službe, u Beogradu, paroh Pavićević je
penzionisan 1970. godine. Upokojio se u Gospodu 4. juna 1991. g. i preselio se u
večnost, posle kratke i teške bolesti, u 87. godini života. Sahranjen je na
Novom groblju u Beogradu, parcela 15. Od prote Ljube se oprostio
protojerej-stavrofor Vasilije Perović, paroh topčiderski.
Sveštenik Jeremija Grozdanović
Rođen je 1901. godine u Jelašnici kod Niške Banje, od oca Ilije i majke
Stojanke. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a Bogoslovsko-učiteljsku
školu u Prizrenu. U braku sa suprugom Darinkom imao je četiri sina.
Službovao je u Jelašnici, Gornjoj i Donjoj Studeni i Čukleniku ispod Suve
Planine, do 1940. godine. Te 1940. g. prelazi sa porodicom u Beograd, jer su mu
deca stasala za školovanje. U Beogradu je predavao veronauku u ženskoj školi
„Filip Višnjić“, do kraja 1945. godine. Kada je posle Drugog svetskog rata
veronauka izbačena iz škola, ostao je bez posla. Godine 1952. paroh
velikomokroluški Ljubomir Pavićević prelazi u Crkvu Sv. Aleksandra Nevskog, a na
njegovo mesto, 10. jula iste godine, dolazi sveštenik Jeremija Grozdanović,
bivši veroučitelj u Beogradu. Posle pet godina, Odlukom Njegove Svetosti
patrijarha Vikentija, AEM br. 394 od 17. 6. 1957. g. penzionisan je paroh
velikomokroluški pri Hramu Sv. proroka Ilije, Jeremija Grozdanović. Kao
penzionisani paroh, zamenjivao je mnoge sveštenike u njihovim parohijskim
obavezama, a najčešće sveštenike Crkve Pokrova Presvete Bogorodice u Beogradu.
Preminuo je 1991. g. u Beogradu i sahranjen je na 79. parceli Novog Groblja u
Beogradu. Na opelu je činodejstvovao patrijarh Pavle sa preko 20 sveštenika.
(podatke dao Lazar Grozdanović, sin sveštenika Jeremije Grozdanovića)
Sveštenik Srboljub Bulić
Rođen je 1932. godine u Čačku. U Beogradu završava gimnaziju, a potom i
Pravoslavni Bogoslovski fakultet, 1956. godine. Rukopoložen za sveštenika 1954.
g. služio je kao paroh u Godoviku u Viči (Žička eparhija) do 1959. g. kada je po
molbi primljen u Arhiepiskopiju beogradsko–karlovačku i postavljen za paroha
Velikomokroluške parohije pri Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu. Iste godine,
po odluci arhijerejske vlasti, Velikomokroluška parohija pripojena je Hramu
Pokrova Presvete Bogorodice, pa je i njen paroh prešao u Pokrovsku crkvu. Godine
1961. otišao je u inostranstvo, najpre u Englesku, a zatim u Ameriku i postao
klirik Istočne Američke i Kanadske Eparhije. Završio je studije na univerzitetu
u Čikagu i Ohaju i stekao stepen magistra psihoterapeuta. Pored svojih
parohijskih dužnosti radio je na jednoj klinici kao lekar-psihoterapeut za
mentalno zdravlje u Pitsburgu. Sveštenik Bulić danas radi u Pravoslavnom
Pastirsko Savetodavnom centru Arhiepiskopije koji je osnovan 1996. godine na
Cveti. Savetodavni centar se nalazi u ulici Masarikovoj 5/12 Beograd.
Sveštenik Novica V. Lalović
Rođen je 1899. godine u Straševini kod Nikšića. Cetinjsku Bogosloviju završio je
1925. godine, a 1926. je rukopoložen za sveštenika i postavljen za paroha u
Ovčem Polju (Makedonija). Drugi svetski rat ga zatiče u Bosilegradu, odakle je
od bugarskih okupatora proteran u Srbiju, zajedno sa većim brojem drugih
sveštenika. Tom prilikom doživeo je mnoge nevolje, mučenja i maltretiranja, kao
i cela njegova porodica. Primljen je za klirika Arhiepiskopije
beogradsko-karlovačke i određen za paroha u Umčarima. Posle rata službovao je u
Andrijevici, Kladovu i Kalinoviku. Penzionisan je 1956. kao invalidski
penzioner, pošto je bio veoma oronuo zbog bolesti, nemaštine i porodičnih
nevolja.
Sahranjen je 6. marta 1974. godine na groblju u Mirijevu. Opelo je vršio
izaslanik Njegove Svetosti Patrijarha srpskog Germana, protojerej-stavrofor
Dušan Katić, arhijerejski namesnik grada Beograda, sa još osam sveštenika. Od
počivšeg sveštenika Novice oprostio se prigodnim govorom paroh mirijevski
protojerej Desimir Nikitović, koji je ukazao na vrline koje su krasile pokojnika
kao čoveka i slugu Božijeg Oltara.
Protojerej – stavrofor Desimir Nikitović
Rođen je u Bjeluši, srez Ariljski, 9. oktobra 1915. godine. Osnovnu školu je
završio u svom rodnom mestu, a četvororazrednu gimnaziju i šestorazrednu
bogosloviju završio je u Sremskim Karlovcima. Na Pravoslavnom Bogoslovskom
fakultetu u Beogradu diplomirao je 1940. godine.
Za sveštenika je rukopoložen 16. avgusta 1937. g. i postavljen za privremenog
paroha u Godoviku kod Užičke Požege, Eparhija žička, gde je pored ostalih
dužnosti koje je obavljao, sagradio i parohijski dom. Godine 1943. primljen je
po svojoj molbi za klirika Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke i postavljen za
paroha Druge ripanjske parohije, u Ripnju kod Beograda. U Ripnju je posle
završetka rata izvršio generalnu obnovu hrama, koji je u ratu bio dosta oštećen,
a svečano osvećenje hrama obavljeno je na Duhove 1946. godine. Osvećenje je
izvršio Njegovo Visokopreosveštenstvo mitropolit skopski Gospodin Josif, zamenik
Njegove Svetosti patrijarha Gavrila. Svi pokušaji vlasti da zaplaše mitropolita
i da ometu svečanost nisu uspeli. U Ripnju nije postojao parohijski dom, pa su
se sveštenici mučili živeći po privatnim kućama. Staranjem sveštenika, uz veliko
razumevanje Crkvene uprave i pomoć parohijana, 1952. godine otpočela je gradnja
parohijskog doma, sa dva stana i kancelarijom, koji je dovršen i osvećen 26.
jula 1953. g. i tom prilikom sveštenik Desimir je odlikovan protojerejskim
činom. Godine 1952. dobio je premeštaj, po potrebi službe, za Beograd, u Crkvu
Sv. Aleksandra Nevskog, gde je postavljen za paroha Druge parohije. Kako nije
mogao obezbediti stan u Beogradu, posle šest meseci vratio se ponovo u Ripanj.
gde je ostao do 1955. godine.
Za paroha u Mirijevu kraj Beograda premešten je, po molbi, iste 1955. godine i
tu je, u Hramu sv. Proroka Ilije, proveo dvadeset dve godine kao parohijski
sveštenik. Izvršio je 1968. g. generalnu opravku crkve sa nadgradnjom i
rekonstrukcijom crkvenog tornja koji je tada pokriven bakrom, kao i opravku i
rekonstrukciju dva parohijska doma. Godine 1977. stupio je u penziju. Po
njegovom predlogu izvršena je regulacija parohije u Mirijevu tako što je Mali
Mokri Lug izdvojen iz sastava Mirijevske parohije i pripojen Hramu Pokrova
Presvete Bogorodice u Beogradu, kao Osma parohija pri tome hramu, sa protom
Desimirom, kao opsluživačem u svojstvu penzionera. Za paroha u Mirijevu
postavljen je 1977 sveštenik Ratko P. Aksentić, paroh iz Umčara. Kao paroh Osme
parohije pri Hramu Pokrova Presvete Bogorodice, protojerej stavrofor Desimir
Nikitović služio je do 1981. g. kada je premešten u Crkvu Sv. Nikole, na Novom
groblju u Beogradu, za opsluživača Prve parohije pri ovom hramu. Krajem 1987.
imenovan je za starešinu ove crkve. Kao starešina i paroh Hrama, aktivno se
zalagao oko gradnje nove crkvene zgrade i unutrašnjeg uređenja Hrama, naročito
oko eliminisanja čađi u Hramu. Sarađivao je i u crkvenim listovima i časopisima,
pisao članke i prevodio sa ruskog jezika. Za ovakav prilježan rad, osim
protojerejskim činom, odlikovan je 1987. godine i pravom nošenja Naprsnog krsta.
Na kraju 1990. zahvalio je na aktivnoj parohijskoj službi posle pune 53 godine
staža. Upokojio se 26. maja 1994. godine i sahranjen na Mirijevskom groblju, oko
čijeg se uređenja i održavanja maksimalno zalagao dok je bio paroh mirijevski, a
kasnije i kao penzioner. U stvari, on je bio pokretač i inicijator uređenja
groblja u Mirijevu. Opelo je obavljeno u Mirijevskoj crkvi, a činodejstvovao je
protojerej Milan Radovanović, kao izaslanik Njegove Svetosti, uz sasluženje
dvadeset sveštenika. Od prote se na opelu oprostio protojerej-stavrofor Branko
Marković, paroh vinčanski, ističući protine zasluge na polju crkveno-pastirskog
života naše crkve. Bio je veoma čestit, pošten i cenjen u svim sredinama gde je
službovao. Izuzetno vredan i radan. Njegovo ime se izgovaralo i izgovara sa
posebnim poštovanjem. Prema svome nasledniku ponašao se očinski. Njegovi saveti
su veoma dragoceni za život i rad svakog sveštenika.
Protojerej – stavrofor Ratko P. Aksentić
Rođen je 6. avgusta 1952. g. od oca Predraga i majke Desanke rođene Eškirović,
zemljoradnika, u selu Panbukovici kod Uba. Osmogodišnju školu je završio u
rodnom mestu, a petogodišnju Bogosloviju Svetog Save u Beogradu. Tom prilikom mu
je otac poslao čestitku sledeće sadržine:
„Čestitam ti, mili sine, školovanje tvoje,
Neka bude srećno, milo čedo moje,
Nek urode plodom svi napori tvoji,
I da budeš dobar pastir, saveti su moji.
Kada budeš pastir, ti, Božijeg stada,
Tad će mi se ispuniti i želja i nada,
Odavno sam već zamišljao hoćel dati Bog,
U Božiju službu dati koga svog.
Kada budeš pastir, ti, Božijeg stada,
Mlađim savet daj, a starije, zalutale lepo upoznaj,
Da Hrišćanska vera nije deo sna,
Na svakome kontinentu ima Hrišćana.
Ko u Boga ne veruje, krši zavet svoj,
A ti toga opomeni, mili sine moj,
Pokaži mu pravog puta, mili sine moj,
I ne žali truda svoga, daj ideal svoj.
Skini s tvoga čela natmureni veo,
Uvek neka si mi vedar i veseo,
Nek se s tobom diči i patrijarh tvoj,
To je moja želja, mili sine moj.
|
Protojerej–stavrofor Ratko
Aksentić |
U čin đakona rukopoložen je 5. novembra 1972. godine u Crkvi Sv. apostola Marka
u Beogradu, od strane Njegove Svetosti patrijarha Germana. Na Mitrovdan, 8.
novembra 1972. g. rukopoložen je u čin sveštenika u kapeli Bogoslovije Sveti
Sava, od strane Njegove Svetosti patrijarha Germana. Od 8. novembra do 4.
decembra 1972. proveo je na praksi u Crkvi Pokrova Presvete Bogorodice u
Beogradu, gde je sticao potrebna praktična znanja koja će mu, uz stečena
teoretska znanja u Bogosloviji, biti od neprocenjive vrednosti u njegovom
predstojećem pastirskom i misionarskom radu za koji se istinski i s ljubavlju
spremao.
Na Vavedenje, 4. decembra 1972. g. uveden je u dužnost privremenog paroha
umčarskog u prisustvu arhijerejskog namesnika vračarsko-gročanskog,
protojereja-stavrofora Danila Dragićevića, i protojereja Velibora Pavlovića,
dotadašnjeg paroha umčarskog, kao i članova Crkvenog odbora umčarske Crkvene
opštine. Narod ga je u Umčarima prihvatio i zavoleo. Bilo je milina služiti u
punoj crkvi, pogotovu ako se zna da su crkve u okolnim parohijama bile
poluprazne. U Umčarima je u to vreme bio jak bogomoljački pokret koji je prosto
uticao na to da sveštenik uvek mora da bude na duhovnoj straži, u punoj duhovnoj
opremi. Tu je, uz pomoć vernog i crkvi odanog naroda, obnovio i rekonstruisao
Hram Uspenja Presvete Bogorodice. Posle tih radova, osvećenje crkve je obavio
episkop dr Danilo Krstić, vikarni episkop Njegove Svetosti patrijarha Germana,
koji je tom prilikom doneo česticu moštiju Svetog kneza Lazara i položio je u
novoizgrađeni Sveti Presto, jer je prethodni bio od drveta i bez moštiju. Do
1976. godine bio je sam, opslužujući Prvu i Drugu umčarsku parohiju. Od 1976. do
5. septembra 1977. godine bio je u Umčarima sa sveštenikom Draganom Pavlovićem
koji je, posle njegovog odlaska u Mirijevo, ostao u Umčarima. Sveštenik Dragan
Pavlović je sada na službi u Crkvi rođenja Sv. Jovana Krstitelja, na Centralnom
groblju, u Beogradu.
Odlukom Njegove Svetosti patrijarha Germana, AEM br. 790 od 30. 8. 1977. g. R.
Aksentić je premešten iz Druge umčarske parohije u Mirijevsku parohiju, za
privremenog paroha u Hramu Sv. proroka Ilije, i uveden u dužnost 5. 9. 1977.
godine u prisustvu arhijerejskog namesnika grada Beograda,
protojereja-stavrofora Dušana Katića, protojereja Desimira Nikitovića,
dotadašnjeg paroha pri Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu, i predsednika Crkvene
opštine Miloša Petrovića. Kao paroh u Mirijevu, diplomirao je na Pravoslavnom
Bogoslovskom fakultetu u Beogradu i završio četvrti stepen francuskog jezika na
Institutu za strane jezike u Beogradu. Uz veliku pomoć parohijana i uz njegovo
svesrdno angažovanje, lađa i oltar crkve su 1984. g. pokriveni bakrom. Zvonik je
već bio pokriven bakrom za vreme prote Desimira Nikitovića,1968. Živopisanje
crkve započeto je 1984, a završeno je 1994. godine. Živopis je uradio slikar,
konzervator i restaurator – đakon Dobrica Kostić, koji je sada starešina Crkve
Sv. velikomučenika Georgija, u Smederevu. Od 5. septembra 1977. do 4. jula 1992.
godine, prota Aksentić je bio sam na Mirijevskoj parohiji. Od 4. jula. 1992.
godine sa njim je prota Miodrag Bašović, a od 18. septembra 1995. i sveštenik
Milenko Karan, koji je sada starešina Hrama Sv. velikomučenika Pantelejmona u
Mirijevu. Patrijarh Pavle je, na drugi dan Božića, 8. januara 1996. g. odlikovao
protojerejskim činom protu R. Aksentića i protu Miodraga Bašovića. Na dan
hramovne slave, 2. avgusta 2013. godine, Njegova Svetost patrijarh Srpski Irinej
odlikovao ga je pravom nošenja Naprsnog krsta, u Hramu, pred vernicima kojima je
punih 35 godina verno i odano služio.
Godine 2007. u Mirijevu je počela sa radom nova crkva Sv. velikomučenika
Pantelejmona. U novu crkvu su otišli prota Miodrag Bašović i prota Milenko
Karan. Na Drugu parohiju u Mirijevu, dolazi prota Bogoljub Leontijević, paroh
umčarski. Na novoformiranu Treću parohiju dolazi, 18. decembra 2012. g. prota
Miloš Mićić, paroh pri Hramu Sv. apostola Petra i Pavla, u Kotežu. Sa njima
prota Aksentić ima odličnu saradnju
Protojerej-stavrofor Miodrag Bašović
Rođen je 13. jula 1944. godine u selu Brankovići, SO Rogatica. Osmogodišnju
školu je završio u mestu rođenja, a Bogosloviju Svetog Save u Beogradu.
Rukopoložen je u čin đakona 2. avgusta 1966. g. u Hramu Sv. proroka Ilije u
Mirijevu, od strane Njegove Svetosti patrijarha Srpskog Gospodina Germana, a u
čin sveštenika 8. avgusta 1966. g. u crkvi u Velikoj Drenovi, zadužbini Njegove
Svetosti patrijarha Germana. Službovao je u Ripnju kod Beograda od 1966. do
1969. godine, i zatim u Malom Požarevcu od 1969. do 1975. g. Potom biva
postavljen za službenika Upravnog odbora Patrijaršije i na toj dužnosti ostaje
do 1980. godine. Nakon toga prelazi u Crkvenu opštinu grada Beograda i tu ostaje
do 5. marta 1990. godine. Iste godine postavljen je za paroha kaluđeričkog pri
Hramu Sv. apostola Petra i Pavla u Vinči. Na toj parohiji ostaje do 14. jula
1992. g. kada postaje paroh novoosnovane Druge parohije u Mirijevu, sa svim
pravima i dužnostima. Inače, u Mirijevu, u stanu Crkvene opštine mirijevske,
stanuje od 1975. godine.
Kao paroh Druge parohije u Mirijevu, stekao je veliki broj prijatelja i
poštovalaca. Njegova Svetost patrijarh Pavle poverava mu izgradnju novog hrama
Sv. velikomučenika Pantelejmona u Mirijevu. Idući od vrata do vrata, od
nadleštva do nadleštva, uspeo je da dobije sve potrebne dozvole, kako za
izgradnju Hrama, tako i za parohijski dom. To nije bilo nimalo jednostavno i
lako, ali on je bio veoma uporan i sve je to radio sa izuzetnom ljubavlju.
Crkva Sv. velikomučenika Pantelejmona počela je sa radom 2007. godine. Miodrag
Bašević je postavljen za starešinu Hrama, gde nastavlja predano i vredno da radi
za dobro Crkve. Za te zasluge Crkva ga je odlikovala najvećim odlikovanjem koje
sveštenik može dobiti, a to je pravo na nošenje Naprsnog krsta, koji je on
ponosno i s ljubavlju nosio. Upokojio se dana 15. avgusta 2013. g. u svojoj 69.
godini. Sv. liturgija za upokojene služena je 16. avgusta u Hramu Sv.
velikomučenika Pantelejmona, sa početkom u 10, a opelo u 11:30 sati. Sahrana je
obavljena u 12:30 na groblju u Mirijevu, za čije se održavanje i uređenje i on
svesrdno zalagao dok je bio paroh Duge parohije pri Hramu Sv. proroka Ilije. U
samom hramu, posle opela, od pokojnog prote oprostio se episkop lipljanski Jovan
Ćulibrk, vikarni episkop Njegove Svetosti patrijarha Irineja. Istakavši zasluge
prote Baševića za našu veru i Crkvu, a naročito one oko podizanja ovog hrama, od
pokojnika se u crkvi oprostio i prota Ratko Aksentić: ,,U veri, nadi, ljubavi,
čistoti i u svešteničkom dostojanstvu čestito si poživeo, dostojan da te svagda
pominjemo. Zato neka prevečni Bog, kome si verno služio, udostoji tvoju dušu da
bude u mestu svetlom i radosnom gde pravednici pokoj nalaze i da na Hristovom
sudu dobiješ oproštaj i veliku milost.“ Na grobu se dirljivim rečima od prote
oprostio i protojerej-stavrofor, paroh vinčanski, Dragan Stanišić koji je protu
Miodraga Bašovića svojski primio i omogućio mu da služi i da se uključi u život
Crkve.
Protojerej Milenko Karan
Rođen je u Hrbljinama, opština Glamoč, 28. marta 1962. godine, od oca Vida i
majke Bose rođ. Pivač. Osnovnu školu je završio u selu Blagaju kod Kupresa, a
bogosloviju u Manastiru Krki 1983. godine. Rukopoložen je u čin đakona od
blaženopočivšeg mitropolita Vladislava, 21. jula 1985. g. u Ustikolini kod Foče,
a 21. septembra 1985. u čin prezvitera u Manastiru Mileševi. Godine 1985,
dvadeset petog septembra, postavljen je na Drugu parohiju u Nevesinju, gde
ostaje na dužnosti sve do februara 1993. kada, po odluci Episkopa
zahumsko-hercegovačkog Atanasija, prelazi u Beograd zbog neophodnog lečenja i
školovanja sina Dušana.
U Beogradu biva primljen od Njegove Svetosti patrijarha Pavla i postavljen na
Treću parohiju, u Manastir Rakovicu, gde ostaje do 10. januara 1995. godine. Po
odluci Njegove Svetosti, AEM br. 13 od 10. januara 1995. postavljen je pri Crkvi
Sv. Cara Lazara, na Bulbuderu. Na toj parohiji ostaje kratko jer se, 7. marta
1995. g. na poziv vladike Atanasija vraća u Nevesinje, da bi tamo u ratnim
prilikama pomagao narodu i sveštenstvu. U Hercegovini ostaje sve do postavljenja
na novoformiranu Treću parohiju pri Hramu Svetog Proroka Ilije u Mirijevu.
Uvođenje Milenka Karana u dužnost paroha Treće parohije pri Hramu Sv. Proroka
Ilije izvršio je arhijerejski namesnik, protojerej Milan Radovanović, 10.
oktobra 1995. godine. U toku septembra 2007. g. sveštenici pri Hramu Svetog
Proroka Ilije formirali su, pored postojeće tri, još jednu, Četvrtu parohiju.
Dve parohije bi bile pri Hramu Svetog Ilije, a druge dve pri novom Hramu Sv.
Velikomučenika Pantelejmona. Spiskovi ulica sa brojem domova dostavljeni su,
preko Arhijerejskog namesnika vračarsko-gročanskog, Eparhijskom upravnom odboru.
Odlukom AEM br. 10265/2007 od 10. oktobra razrešen je od opsluživanja Druge
parohije u Mirijevu protojerej Miodag Bašović, a nadalje mu se poverava
starešinstvo pri novoj crkvi Sv. velikomučenika Pantelejmona. Ubrzo je prota
Miodrag Bašović razrešen i starešinske dužnosti. Za starešinu Crkve postavljen
je prota Milenko Karan.
Zajedno sa bratstvom koje služi u Hramu Sv. velikomučenika Pantelejmona trudi se
da crkveni i verski život unapređuje i da se radovi na crkvi privode kraju. U
poslednjih nekoliko godina sređena je unutrašnjost crkve: urađene su električne
instalacije, crkva je omalterisana, postavljeno je podno grejanje, a pod je
popločan granitnim pločama. Uređen je i parking prostor. Ikonostas se radi, i u
planu je da oko Vaskrsa 2014. g. bude postavljen. Sve to svedoči o agilnosti i
umešnosti sveštenstva tog Hrama, ali svakako i o aktivnosti starešine Hrama -
protojereja Milenka Karana. Majka Crkva u Mirijevu, Hram Sv. proroka Ilije
izuzetno se raduje svakom napretku kćerke Crkve Sv. velikomučenika Pantelejmona.
Protojerej Bogoljub Leontijević
Rođen je 08. februara 1965. godine u Pričeviću kod Valjeva, od oca Radenka i
majke Živke rođ. Vasić. Ovo malo selo dalo je i daje dosta poslenika na njivi
Gospodnjoj. Ime je dobio po pokojnom stricu Bogoljubu koji je, kao svršeni
učenik Prizrenske bogoslovije, na studijama teologije u Beogradu tragično
nastradao. Sestra pokojnog mu strica Bogoljuba, Olimpijada, danas je monahinja u
manastiru Rajinovac kod Grocke, a drugi stric mu je penzionisani sveštenik, otac
Dragomir. Svi oni potiču iz bogomoljačke porodice Leontijević iz Pričevića.
Osnovnu školu je završio u svom rodnom selu, a Bogosloviju Svetog Save u
Beogradu 1987. Rukopoložen je za đakona u Crkvi Ružici na Kalemegdanu na dan
Svete Petke, 27. oktobra, a za sveštenika sutradan, u nedelju 28. oktobra 1990.
godine. U manastiru Rakovici rukopoloženje je obavio mitropolit
zagrebačko-ljubljanski Jovan, koji je zamenjivao bolesnog patrijarha Germana. U
novembru 1990. g. postavljen je za paroha pudaračko-kamendolskog pri Hramu
Uspenja Presvete Bogorodice, u Umčarima. Na toj parohiji je ostao punih 17
godina. U Umčarima je uz veliku pomoć i podršku vernika sazidao parohijski dom
od 140 kvadrata. Završio je freskopisanje Hrama koje je pre njega započeo prota
Dragan Pavlović. Crkvenu portu je sredio i ukrasio fontanom i raznim ukrasnim
cvećem. Inventivan i vrlo predan poslu kojeg se prihvatio, učinio je crkvenu
portu vrlo prijatnim mestom.
Odlukom Njegove Svetosti patrijarha Pavla, AEM br. 1255 od 8. 10. 2007. g.
uveden je u dužnost paroha Druge mirijevske parohije, pri Hramu Sv. proroka
Ilije, u Mirijevu. U najvećoj meri njegovom zaslugom, porta Crkve Sv. proroka
Ilije jedna je od najlepših porti. Dosta se potrudio i oko sređivanja Hrama
dajući sugestije kako i na koji način treba nešto uraditi da bi efekti toga rada
bili što lepši i impresivniji. U ovoj 2014. godini nameravamo da uradimo novu
ogradu oko porte sa reprezentativnim kapijama pri čemu očekujemo da njegova
inventivnost dođe do izražaja.
Protojerej Miloš Mićić
Rođen je 21. marta 1959. godine u Bosanskom Šancu. Osnovnu školu je završio u
rodnom mestu, a bogosloviju u Sremskim Karlovcima 1979. godine.
Rukopoložen je za đakona u manastiru Gomirju, a za sveštenika 1. novembra 1981.
godine u Sabornoj crkvi Svetog Nikole u Karlovcu, od Episkopa gornjokarlovačkog
Simeona Zlokovića. Prva parohija mu je bila u Glini, Eparhija gornjokarlovačka.
Godine 1989. obnavlja Hram Vaskrsenja Gospodnjeg, u Majskim Poljanama. Sledeće,
1990. g. obnavlja Hram Svetog arhangela Mihaila u Donjem Selištu, a 1991. Hram
Svetog proroka Ilije u Vlahoviću. Posle ratnih zbivanja u Hrvatskoj, prilikom
raspada Jugoslavije, bio je prinuđen da, kao i ostali prognani narod, napusti
Glinu i dođe u Srbiju.
U Nišku eparhiju primljen je 1995. i bio postavljen za Šestog paroha pri
Sabornoj crkvi u Leskovcu. Već 2001. g. osnovao je Inicijativni odbor za gradnju
Hrama Svetog Simeona Miritočivog, u naselju Dubočica. Tu je ostao do 2002. kada
prelazi u Arhiepiskopiju beogradsko-karlovačku i biva postavljen za paroha u
selu Zuce. U Zucu je osvećena crkva i parohijski dom koji je otac Miloš dovršio
2002. godine.
Protonamesničkim činom odlikovan je u Sabornoj crkvi u Beogradu, na dan slave
Njegove Svetosti patrijarha Pavla, Lazarevu Subotu 2007. godine. Iz Zuca 2007.
godine prelazi u Krnjaču.
U novoosnovanoj parohiji u Kotežu podiže novi hram posvećen Svetim apostolima
Petru i Pavlu, koji je ozidan 2009. godine, uz prateće objekte: paraklis Svetog
Vladike Nikolaja u kom se bogoslužilo dok se crkva gradila, sala za narod i
kancelarija. Protojerejski čin je dobio 2008. g. na temeljima novog hrama u
Kotežu. Patrijarh Irinej osvetio je parohijski dom (sala za narod) 2010. g.
prilikom ispovesti sveštenstva vračarsko-gročanskog namesništva. Prota Miloš
Mićić je u novoj parohiji u Kotežu organizovao crkveni život tako što je stvorio
jednu živu molitvenu zajednicu. Iz Koteža, decembra 2012. g. prota prelazi u
Hram Sv. Proroka Ilije u Mirijevu. Mnogi bivši protini parohijani iz Koteža,
koji su se duhovno vezali za svog protu, dolaze u Mirijevo na službu Božiju,
iskreno žaleći što je od njih otišao, imajući samo reči hvale za svoga protu.
Jerej Borislav Petrić
Rođen je 16. novembra 1981. godine u Krupnju, od oca Milenka i majke Vesne, rođ.
Nedeljković. Osnovnu školu i Gimnaziju završio je sa Vukovom diplomom u Krupnju,
a potom upisao studije na Bogoslovskom fakultetu U Beogradu, na kome diplomira
2006. godine .
Potom na poziv Episkopa zapadno-američkog G. Maksima provodi nekoliko meseci u
Kaliforniji, radi obavljanja poverenih mu crkvenih poslova, a po povratku prima
dužnost katihete u osnovnoj školi „Mihajlo Petrović Alas“ i školi za decu
oštećenu sluhom „Stefan Dečanski“.
Oktobra 2008. godine Sveti Arhijerejski Sinod SPC ga postavlja za službenika
Kancelarije Sinoda, da bi posle položenog stručnog ispita za stalne
crkveno-administrativne službenike bio imenovan za referenta za crkvenu prosvetu,
gde će raditi narednih šest godina na poslovima unapređenja života i rada
srpskih pravoslavnih bogoslovija i bogoslovskih fakulteta.
Na praznik Sv. Nikolaja Arhiepiskopa Mirlikijskog čudotvorca, 19. decembra 2009.
godine rukopoložen je u sveštenoslužiteljski đakonski čin, od strane Mitropolita
crnogorsko-primorskog G. Amfilohija, tadašnjeg mjestobljustitelja trona srpskog
Patrijarha, i istovremeno postavljen za đakona pri Hramu Sv. velikomučenika
Pantelejmona u Mirijevu.
Njegova Svetost, Patrijarh srpski G.
Irinej rukopolaže ga u čin sveštenika na praznika Blagovesti, 7. aprila 2014.
godine, i 1. maja 2014. godine, odlukom AEM br. postavlja ga za paroha prve
parohije pri Hramu Sv. proroka Ilije u Mirijevu.
Jerej Borislav je završio i post diplomske studije međunarodnih odnosa, kao i
studije inovacije znanja za verske zajednice u Srbiji, a trenutno je na drugoj
godini doktorskih studija na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu u Beogradu.
RUKOPOLOŽENJA U CRKVI SVETOG ILIJE
U crkvi Sv. proroka Ilije obavljena su sledeća rukopoloženja koja su nam
poznata:
-
2. 8. 1966. g. prota Miodrag Bašović
rukopoložen je u čin đakona, a u čin sveštenika 8. 8. 1966. u Velikoj
Drenovi, zadužbini Njegove Svetosti patrijarha Germana, koji ga je
rukopoložio kako u đakona tako i u čin sveštenika;
-
2. 8. 1987. g. đakon Milan
Vilenica (sadašnji paroh u Žarkovu) rukopoložen je u čin sveštenika.
Rukopoloženje je obavio episkop istočnoamerički Mitrofan Kodić;
-
11. 1. 1998. g. rukopoložen je u čin
đakona Saša Aksentić, sin prote Ratka Aksentića. Rukopoloženje
je obavio Njegova Svetost patrijarh Srpski Pavle;
-
19. 7. 2008. g. na Sv. Sisoja
Velikog rukopoložen je đakon Milan Marić u čin sveštenika (sada sveštenik u
hramu Sv. Jovana Vladimira u Beogradu). Rukopoloženje je obavio mitropolit
Amfilohije. Tom prilikom mitropolit Amfilohije odlikuje protu Bogoljuba
Leontijevića u čin protojereja i krštava malu Kseniju, ćerkicu sveštenika
Dejana Antića, paroha kaluđeričkog.
Poseta Patrijarha Pavla
CRKVENI
HOR Pevačko
društvo pri Hramu Sv. proroka Ilije osnovano je 1931. g. za vreme sveštenika
Velimira Isakovića, a u septembru mesecu 1997. g. počinje sa radom novoosnovani
Hor Sv. proroka Ilije. Dirigent je gospodin Vojislav Despotović koga je naročito
preporučio profesor dr Dimitrije Stefanović. Crkveni hor je svojim lepim i
skladnim pojanjem ulepšavao službu Božiju. Probe su održavane u crkvenoj sali.
Broj članova hora se vremenom povećavao i smanjivao. Učestvovali su u mnogim
proslavama i svečanostima. Imena onih koji su u raznim vremenskim periodima od
1997. do 2010. g. učestvovali u horu naše crkve su: Radmila Milošević, Ljubica
Sigulinski, Bojana Pajić, Teodora Vasiljević, Gordana Marinković, Ljubica
Davidović, Olivera Opačić, Jasmina Cvetković, Marija Krstić, Jasmina Ristić,
Nevenka Stević, Božica Putnik, Ljiljana Aleksić, Nataša Milenković, Borisavka
Cvejić, Draginja Cvejić, Mara Dobrijević, Jelena Bulić, Dragiša Milošević, Dejan
Bojanić, Vladimir Krstić, Srđan Stanić, Nemanja Armuš, Marko Simić, Miloš
Davidović, Slobodan Kotur, Žarko Dimić, Vojislav Ćirković, Anđelko Utješanović,
Nenad Krstić, Željko Glumac, Zoran Petrović, Marija Đikić, Izabela Jovanović,
Magdalena Marinković, Jelena Despotović, Milanka Babić, Branka Ljubičanović,
Ljiljana Volf, Katarina Pejević, Snežana Nikačević, Irena (Ruskinja), Katarina
Vasić... Pored dirigenta Vojislava Despotovića, u jednom periodu horom je
dirigovala i Bratislava Barac.
Crkveni hor
|